Andrzej Starek

Benzen jest lotnym związkiem organicznym i wszechobecnym zanieczyszczeniem środowiska. Narażenie człowieka na niskie stężenia benzenu jest związane z hematologicznymi zmianami we krwi obwodowej, depresją układu immunologicznego, ze zmianami genotoksycznymi i epigenetycznymi i być może z nowotworami złośliwymi w układzie hematopoetycznym. Przy stężeniu benzenu poniżej 3 mg/m3 obserwowano redukcję liczby erytrocytów (niedokrwistość) i leukocytów (leukopenia).

Wykazano, że benzen ma szkodliwe działanie na humoralny i komórkowy układ immunologiczny. Najmniejszy poziom wywołujący szkodliwe działanie (LOAEL) dla skutków immunologicznych oszacowano na 1,85±0,81 mg/m3. Istnieje dowód, że benzen indukuje mikrojądra, aberracje chromosomowe, nieprawidłową liczbę chromosomów (aneuploidię), wymianę chromatyd siostrzanych i pęknięcia nici DNA u ludzi. Wartość LOAEL dla aberracji chromosomowych i aneuploidii u robotników azjatyckich wynosi 1,3 mg/m3.

Środowiskowe narażenie na benzen może spowodować zmiany epigenetyczne w postaci nieprawidłowej metylacji DNA, post-translacyjnej modyfikacji histonów i zmienionej ekspresji mikroRNA (miRNA).

Benzen może wywołać u ludzi nowotwory złośliwe układu chłonnego.